Umowa opcji

Umowa opcji

Zawarłem umowę opcji, a druga strona uniemożliwia (odmawia) wykonanie opcji, co mogę zrobić?

Zwróć się do nas!

Mamy doświadczenie w sprawach związanych z umową opcji oraz mających na celu zmuszenie drugiej strony do wykonania umowy opcji sprzedaży.

Jeśli jesteś jedną z osób, które „utknęły” w pułapce umowy opcji, czy też z uwagi na działania drugiej strony umowy (np. odmowa zawarcia umowy przyrzeczonej) nie mogą jej wykonać (np. odsprzedać kupionych akcji po ustalonej cenie), napisz, zadzwoń, zajmiemy się twoją sprawą. Nie ty jeden znajdujesz się w sytuacji, gdzie zamiast obiecanego zysku, nie możesz odzyskać nawet zainwestowanego kapitału!

Dokonamy bezpłatnej analizy twojego roszczenia i przedstawimy najlepsze rozwiązanie. Każdego traktujemy indywidualnie, mając na uwadze rodzaj sprawy i sytuację klienta. Finansowanie obsługi prawnej zawsze dostosowujemy do potrzeb klienta, proponując w tym zakresie alternatywne opcje.

Wstęp.
Ostatnio coraz częściej można usłyszeć sformułowania, że ktoś „kupił opcje na akcje”, zawarł umowę opcji, bądź też nabył opcje „put” czy też opcje „call”. Z czym wiążą się wskazane sformułowania i w jakich okolicznościach możemy się z nimi spotkać? Do realizacji jakich potrzeb korzysta się z umowy opcji?

Czym jest umowa opcji?
Umowa opcji jest co do zasady umową, zgodnie z którą jedna z jej stron (wystawca opcji, sprzedający) zobowiązuje się względem drugiej strony (kupującego) do sprzedaży lub kupna określonego aktywa (zwykle określanego jako aktywa bazowe/ instrumenty bazowe), po oznaczonej cenie, w określonym terminie (dzień wykonania opcji), przy wystąpieniu określonych warunków. Najczęściej za przyznanie wskazanego prawa (sprzedaż/ kupno instrumentu bazowego) przez jedną ze stron, druga zobowiązuje się do uiszczenia na jej rzecz premii, czyli wynagrodzenia (płatnego „z góry”) za wystawienie opcji. Przytoczonym aktywem bazowym mogą być instrumenty finansowe (np. akcje), indeksy giełdowe, waluty, stopy procentowe lub inne towary. Opcje same w sobie są więc tylko pewnego rodzaju narzędziem, podczas gdy w rzeczywistości inwestujemy w to, na co opcje zostały wystawione, a nie w same opcje. Opisane zobowiązanie ma charakter asymetryczny, albowiem jedna ze stron (wystawca opcji) musi zrealizować kontrakt, jeśli taka będzie wola drugiej strony. Nabywca opcji uzyskuje natomiast prawo/ możliwość (ale nie obowiązek) do zakupu lub sprzedaży instrumentu bazowego w przyszłości na określonych w umowie zasadach. W typowej umowie opcji po stronie nabywcy strata ogranicza się do uiszczonej premii, zaś po stronie wystawcy opcji strata może być w teorii nieograniczona. Opcje mogą być notowane na giełdzie lub funkcjonować w ramach obrotu pozagiełdowego. Kontrakty opcyjnie notowane na giełdzie są wystandaryzowane – według z góry narzuconych wzorców giełdowych – co umożliwia ich wtórny obrót na giełdzie. Opcje, które znajdują się w obrocie pozagiełdowym są kontraktami niestandardowymi, co wiąże się z tym, że warunki takich umów mogą być indywidualnie ustalane przez strony, zaś obrót nimi – choć możliwy – jest przez to utrudniony. Ostatecznie pozagiełdowe umowy opcji mogą się znacznie różnić od typowych umów tego rodzaju.
Umowa opcji nie została uregulowana w polskim systemie prawnym. Nie znajdziemy więc definicji tej umowy w kodeksie cywilnym czy innych aktach prawnych. Skutkuje to tym, że możliwe są różne interpretacje tego jaka jest istota zobowiązań stron takiej umowy (tzw. „essentialia negotti”), a także jaki jest charakter tego typu umowy. Strony mogą zatem skonstruować umowę wedle własnego uznania, z zastrzeżeniem, że jej treść lub cel nie mogą sprzeciwiać się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 3531 k.c.). Z powyższych względów przy zawieraniu umowy opcji korzysta się z instytucji o zbliżonym charakterze do umowy, jaką strony planują zawrzeć. Najczęściej są to regulacje dotyczące oferty (art. 66-721 k.c.) lub umowy przedwstępnej (art. 389-390 k.c.).
W przypadku umowy skonstruowanej na bazie oferty strony określają w niej treść oferty i zasady jej przyjęcia przez posiadacza opcji. Po spełnieniu ustalonych warunków (np. upływu terminu wskazanego w umowie opcji) posiadacz opcji będzie uprawniony do przyjęcie oferty. Od niego będzie zależało, czy przyjmie ofertę czy też nie. Jeśli zdecyduje się przyjąć ofertę najczęściej dojdzie do nabycia przez niego instrumentów bazowych (np. akcji/ udziałów). Jeżeli zaś posiadacz opcji nie zdecyduje się na wykonanie opcji poprzez przyjęcie oferty, to wtedy najczęściej umowa opcji wygasa.
Jeśli umowa opcji zostanie sporządzona na bazie przepisów dotyczących umowy przedwstępnej, to posiadaczowi opcji będzie przysługiwać względem drugiej strony żądanie do zawarcia umowy przyrzeczonej (ostatecznej) na podstawie, której powinno nastąpić kupno przez posiadacza instrumentów bazowych określonych w umowie, bądź też kupno instrumentów bazowych przez drugą stroną umowy od posiadacza opcji (jeśli np. w wyniku umowy opcji posiadacz nabył określoną ilość akcji, które następnie druga strona zobowiązała się odkupić od posiadacza na warunkach ustalonych w tej umowie).

Umowa opcji w stylu: europejskim, amerykańskim.
Umowy opcji można podzielić na różne style, najczęstszym podziałem występującym na rynku Polskim są umowy opcji typu europejskiego oraz amerykańskiego (mogą występować także umowy opcji o stylu egzotycznym, np.: opcje azjatyckie, opcje binarne, opcje barierowe czy też opcje bermudzkie). W pierwszym przypadku (umowa opcji „o europejskim stylu”) prawo do wykonania opcji może zostać zrealizowane przez posiadacza opcji tylko w ściśle określonym momencie, np. w dniu wygaśnięcia opcji (inaczej dzień wykonania), bądź też w konkretnym terminie odnoszącym się do dnia wygaśnięcia opcji, np. w terminie 3 miesięcy przed wygaśnięciem opcji. Z kolei w umowach opcji typu amerykańskiego (umowa opcji „o amerykański stylu”) prawo do wykonania opcji może zostać zrealizowane w każdym okresie pomiędzy datą nabycia opcji, a datą wygaśnięcia opcji.

Opcje kupna „call” oraz opcje sprzedaży „put”.
Umowy opcji można także podzielić na opcje kupna (tzw. opcja „call”) oraz opcje sprzedaży (tzw. opcja „put”).
Opcja kupna („call”) jest umową, w której jedna ze stron nabywa prawo, ale nie obowiązek, do kupna określonej ilości instrumentów bazowych w ustalonym terminie i cenie (czyli wykonania opcji).
Opcja sprzedaży („put”) jest umową, w której jedna ze stron nabywa prawo, ale nie obowiązek, do sprzedaży określonej ilości instrumentów bazowych w ustalonym terminie i cenie (czyli wykonania opcji).
Z tym podziałem związane jest także pojęcie „strike price”, które jest po prostu ceną wykonania opcji. Wskazana cena jest z góry określoną kwotą za realizację umowy. Jest to więc suma na jaką strony umawiają się w zakresie kupna/sprzedaży instrumentu bazowego w oznaczonym terminie (termin wykonania opcji). Cena wykonania jest ustalana w chwili zawarcia umowy i nie podlega zmianom.